Biokrans met kerstgeur
Een bedrijf leiden is op de eerste plaats een economisch verhaal: je moet zorgen voor brood op de plank. Maar de ambitie van gepassioneerde ondernemers reikt verder. Zij willen met hun bedrijf of hun product de mens gelukkiger maken. Dat verlangen prikkelt hun creativiteit en zet hen aan tot innovatie. Siergroenteler Frédéric Lerouge en zijn vrouw Krista Lammens uit Zevergem willen met hun kerstkransen een stukje authentieke kerstbeleving in ere herstellen. Hij geeft zijn biogroene kerstkransen een flesje etherische dennenolie mee, om hun belevingswaarde te verhogen.
Frédéric Lerouge biedt zijn kerstkransen aan in huisgemaakte houten kistjes, met een flesje biodennenolie en een certificaat van herkomst.
Biologisch siergroen
Frédéric startte in 1993 met 1 ha 80. Het duurde enkele jaren vooraleer hij de diensten van Stedenbouw ervan kon overtuigen dat het echt wel zijn bedoeling was om een bedrijf in snijgroen uit te bouwen. Pas in 2000 kreeg hij toelating voor zijn loods. Hij had toen 9 ha in cultuur; momenteel zijn het er 12. Het bedrijf produceert inlands snijgroen voor de florist: gagel, krulwilg, cornustakken, sierbessen en sierfruit, herfstbladeren en – als hoofdtak – een ruim assortiment coniferen voor kerstgroen. “Het zijn planten uit alle delen van de wereld, die ook in ons klimaat gedijen. Ze hadden vroeger al een sierwaarde in de tuin en met hun decoratieve waarde werden ze stilaan populair in de bloemsierkunst”, legt Frédéric uit.
Een tiental jaren geleden groeide Frédérics onvrede met de klassieke, chemische onkruidbestrijding. Als er een plant geraakt werd, trad er een jarenlange vergroeiing of verkleuring op. Zijn grond verarmde, steeds moeilijkere onkruiden doken op … “Ik ben toen met kleine proefjes begonnen: stukjes niet sproeien, andere wel. Ik merkte dat er op de plaatsen waar ik het kruid liet groeien niet meer of niet minder bladluizen en kevertjes zaten dan op de plaatsen die ik wel behandeld had. We deden wel aan mechanische onkruidbestrijding, want het moest beheersbaar blijven. Zo bouwden we gaandeweg de besproeiingen af.” Toch was Frédéric niet van plan om het biolabel aan te vragen. Dat veranderde, toen hij vraag kreeg om paardenstaartplanten te leveren voor de productie van extracten, tincturen en thee – op voorwaarde dat ze biologisch geteeld waren. Ook de mogelijkheid om een deel van zijn bessen en kweeperen te verwerken, werd een argument pro bio. In 2009 deed hij een aanvraag voor het statuut van ‘bedrijf in omschakeling’; vanaf volgend jaar zal hij als biobedrijf erkend zijn. “Voor mij was ook het gedachtegoed belangrijk: spaarzaam en ongeforceerd produceren en leven. Ik wou de mensen ook een gezond product aanbieden.”
“Voor mij gaat het er ook om de kerstkrans opnieuw te waarderen als deel van een authentieke kerstbeleving.”
Creatieve groene vingers
Frédéric was zijn loopbaan als zelfstandige sierteler begonnen na een opleiding bloemsierkunst aan de tuinbouwschool van Melle, met anderhalf jaar werkervaring in een plantengroothandel en met de overtuiging dat het erop aankomt om zo veel mogelijk meerwaarde te creëren. “Ook al zitten daar nog een strokrans, personeels- en infrastructuurkosten in, dat geeft toch een meerwaarde.” Frédéric houdt zijn ogen en oren open om nieuwe trends op te pikken. “Enkele jaren geleden werd het mode om meer met streekeigen groen te werken. Dat sprak mij wel aan: meeleven met de seizoenen, met het groen van hier, en daar creatief mee bezig zijn. Tussen 1993 en 2000 hebben we bijvoorbeeld enorm veel hoppekransen en -vormen gemaakt. Op dat moment was ik de eerste, maar toen had het succes en iedereen sprong erop. Dat is normaal, zo is de handel. Het komt erop aan de eerste te zijn en goed in prijs te zijn.” Frédéric geeft aan dat hij veel – eigenlijk te veel – tijd steekt in experimentjes en productontwikkeling. “Maar ja, ik doe dat graag: constructietjes maken, groencombinaties uitproberen … Ik ben daar soms weken mee bezig. Niet constant: nu eens een voormiddag, dan weer een hele dag. Af en toe is er iets dat lukt. Dan is het zaak om het gelanceerd te krijgen.”
Kerstkrans met meerwaarde
De kerstperiode is goed voor 65% van de jaaromzet. Op de markt van de kerstkransen kan Frédéric niet opboksen tegen de massale import vanuit Polen. De betere groothandel klopt aan bij hem voor exclusievere kransen en voor lastminute-bestellingen. Om zich van een marktaandeel te verzekeren, heeft Frédéric een meerwaardeproduct ontwikkeld: kerstkransen in exclusieve soorten groen, in een blankhouten bakje, met een verstuiver gevuld met de geur van de takken die rond de krans gewikkeld werden. Zo zijn er een achttal kransen met een verschillende groensoort, die elk zijn typische geur afgeeft. De geuren worden afzonderlijk gedistilleerd via stoomdistillatie en zo wordt de geur gevangen in een flesje. Deze geur wordt meegegeven aan de klant. “Een verse krans ruikt lekker. Maar kerstkransen die begin november aan de groothandel geleverd (moeten) worden, hebben veel van hun geur verloren wanneer ze de consument ze in december in huis haalt. De beleving is weg. Wij ruiken hier al die verschillende sparren en ik vond het spijtig dat we die geur niet konden meegeven aan de klanten, zodat ze er opnieuw gevoelig voor zouden worden.” Uiteraard kon er geen sprake zijn van een kunstmatige geur. Frédéric volgde een herboristencursus, ging op stage bij een bedrijf in etherische oliën in de Franse Chevennen en leerde hoe hij olie kon distilleren uit de afvalhoutsnippers van zijn coniferen. Hij importeerde een stoomdistillator en ging aan de slag. Bij zijn ‘betere’ kerstkransen levert hij nu een verstuivertje met olie, waarmee de consument de dennengeur van zijn krans kan ‘opfrissen’. “Voor mij gaat het er ook om de kerstkrans opnieuw te waarderen als onderdeel van een authentieke kerstbeleving, waarbij meerdere zintuigen aangesproken worden.”
Kringloop sluiten
Frédéric wint etherische olie uit zijn snoeiresten. ‘Afval’ wordt dus de basis voor een nieuw product. En het houdt niet op, want sinds kort beschikt hij over een mobiele fruitpersinstallatie. Het ligt in zijn bedoeling om daarmee het overtallige kweekfruit en de appels van een pas aangelegde hoogstamboomgaard te verwerken. Particulieren kunnen met hun fruit terecht op een vijftiental trefpunten van zijn mobiele fruitpers. De warmte die voor de pasteurisatie nodig is, kan hij halen uit de verbranding van de houtsnippers van eigen snoeiafval. Voor de kerstkransbakjes en de houtconstructies met kerstgroen recycleert Frédéric heel wat verpakkings- en pallettenhout.
Korte keten
Frédéric wil zich met zijn alternatieve kerstkransen meer gaan richten naar de korteketenverkoop. Hij gelooft dat er meer mogelijkheden zijn dan wat de groothandel momenteel biedt. Door tijdsgebrek is het terrein nog onontgonnen. “Ik wil mijn product nog wat verder ontwikkelen en de afzetkanalen verkennen.” Ook voor zijn etherische oliën ziet hij nog heel wat mogelijkheden: parfums, aromatherapie, omgevingsgeuren … … De creativiteit van Frédéric is onuitputtelijk